محاسبه هفته بارداری و تاریخ زایمان
محاسبه سن بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا پزشکان از آن برای تعیین زمان تست های غربالگری و ارزیابی جنین و مادر در طول بارداری استفاده می کنند. اولین راه برای محاسبه تاریخ بارداری، تعیین آخرین زمان تخمک گذاری است. تخمک گذاری اغلب 2 هفته پس از دوره قاعدگی اتفاق می افتد و 2 یا 3 روز طول می کشد، بنابراین گاهی می توان بر اساس چرخه های تخمک گذاری سن بارداری را تعیین کرد. (با تعیین زمان آخرین دوره قاعدگی و افزودن تقریبا 2 هفته به آن).
برای اطلاع از سن بارداری لازم است اولین روز آخرین قاعدگی خود را در تقویم علامت بزنید. هر 7 روز از زمان تعیین شده به عنوان یک هفته در بارداری محسوب می‌شود. اگرچه این روش همیشه دقیق نیست و به صورت تقریبی حساب می شود، زیرا همه زنان چرخه قاعدگی منظمی ندارند. پس محاسبه بارداری تنها از این طریق می تواند دشوار باشد.
طول متوسط دوره بارداری حدود 266 روز (38 هفته یا کمی کمتر از 9 ماه) از زمان لقاح و به عبارت دیگر حدود 280 روز (40 هفته یا کمی بیشتر از 9 ماه) از اولین روز آخرین قاعدگی محاسبه می شود.
محاسبه هفته بارداری و تاریخ زایمان
محاسبه سن بارداری برحسب ماه
روش های مختلفی برای تعیین تاریخ دقیق زایمان وجود دارد. از جمله بر اساس تاریخ آخرین عادت ماهانه که در این صورت تاریخ زایمان معمولا تاریخ اولین روز از آخرین قاعدگی است. از آن جا که افراد به دلیل قاعدگی های نامنظم تاریخ دقیقی از آخرین قاعدگی خود ندارند، می توان با استفاده از سونوگرافی تاریخ حدودی زایمان را تعیین کرد.
در شرایط عادی بارداری زنان با دوره های منظم قاعدگی معمولا حدود 11 تا 21 روز پس از اولین روز از آخرین قاعدگی (LMP) اتفاق می‌افتد. البته تاریخ دقیق بارداری به زمان تخمک گذاری بستگی دارد، و محاسبه بر اساس اولین روز از آخرین دوره تقزیبی است. در موارد ویژه زنانی که به روش‌های خاص مانند IVF (لقاح آزمایشگاهی) باردار می‌شوند، معمولا تاریخ دقیق تخمک گذاری را می‌دانند.
یکی از روش های محاسبه اندازه گیری سن بارداری بر حسب ماه است. دوران بارداری به طور قراردادی به 3 تا سه ماهه (Trimesters) تقسیم شده است:
تریمستر اول (سه ماهه اول بارداری):
– 1 ماه تمام/ 30 روز: 4 هفته و 2 روز
– 2 ماه تمام/ 60 روز: 8 هفته و 4 روز
– 3 ماه تمام / 90 روز: 12 هفته و 6 روز
تریمستر دوم (سه ماهه دوم بارداری ):
– 4 ماه تمام / 120 روز: 17 هفته و 1 روز
– 5 ماه تمام / 150 روز: 21 هفته و 3 روز
– 6 ماه تمام / 180 روز: 25 هفته و 5 روز
تریمستر سوم (سه ماهه سوم بارداری):
– 7 ماه تمام / 210 روز: 30 هفته
– 8 ماه تمام / 240 روز: 34 هفته و 2 روز
– 9 ماه تمام / 270 روز: 38 هفته و 4 روز
ماه دهم بارداری از 38 هفته و 5 روز تا 40 هفته کامل (زمان متوسط زایمان طبیعی) در نظر گرفته می شود.
محاسبه هفته بارداری و تاریخ زایمان
زمان زایمان طبیعی و سزارین
محاسبه تقریبی زمان زایمان طبیعی و سزارین به شرایط متفاوت زندگی، سن، سلامتی یا بیماری مادر، داشتن فعالیت ورزشی و عوامل دیگر بستگی دارد. زمان زایمان برای همه یکسان نیست و نمی توان آن را به صورت مشخص تعیین کرد.
سونوگرافی 3 ماهه اول بارداری به ویژه سونوگرافی NT جزو دقیق ترین روش ها برای ارزیابی سن حاملگی و تعیین زمان زایمان است. با کمک این سونوگرافی می توان سن دقیق جنین و زمان دقیق زایمان را تعیین کرد.
پیش بینی زمان دقیق زایمان معمولا توسط متخصص زنان انجام می شود، ولی تنها 5 درصد زنان، دقیق بر اساس تاریخ محاسبه شده، زایمان می کنند. اغلب خانم ها در طول دو هفته قبل یا بعد از تاریخ برآورد شده، زایمان را انجام می دهند.
به طور کلی در صورتی که فرد چرخه قاعدگی منظمی داشته باشد، موعد زایمان طبیعی معمولا 280 روز از اولین روز آخرین قاعدگی (LMP) در نظر گرفته می شود. سن دقیق و واقعی جنین از زمان لقاح و 38 هفته است، ولی روش اصلی که در محاسبه سن جنین مورد استفاده قرار می گیرد از اولین روز آخرین قاعدگی طبیعی فرد محاسبه می شود و طول بارداری در این روش 40 هفته است.
زایمان شرایط خاص خود را دارد، با توجه به شرایط جنین و مادر برخی از ابتدا باید زایمان سزارین انجام دهند و برخی دیگر زایمان طبیعی (برای بعضی نیز حین زایمان طبیعی سزارین انجام می شود). برای تعیین روز موعد زایمان سزارین، ابتدا باید زمان زایمان طبیعی را محاسبه کرد. زمان زایمان سزارین معمولا در هفته 39 بارداری به تشخیص پزشک است. حتی در صورت وجود عوارض بارداری، پزشک تمام تلاش خود را می کند تا پس از هفته 37 باردار،ی سزارین را انجام دهد (البته تا زمانی که به مادر یا فرزندش آسیبی نرسد).
خلاصه مطلب
اگرچه تعیین سن بارداری در آماده کردن مقدمات لازم برای تولد فرزند بسیار اهمیت دارد، ولی تعیین تاریخ زایمان در هر شرایطی تقریبی است حتی برای افرادی که پریود منظم دارند، زیرا احتمال عوارضی مانند پارگی کیسه آب یا پیشرفت غیر عادی بارداری وجود دارد. در هر صورت لازم است که زنان باردار در تاریخ‌های مشخصی برای انجام چکاپ و تست‌های غربالگری به پزشک مراجعه کنند.