با نوجوان عصبی چه کنیم؟
نحوه رفتار و برخورد با نوجوان پرخاشگر چیست؟
ثبات والدین مهمترین مسئله در ارتباطگیری با نوجوان است. در رابطه با نوجوانی که حالش دست خودش نیست و مدام در حال دگرگونی است و هیجان غالب بر روانش است، مهمترین مسئله ثبات والدین است. در برابر تمام این نوساناتی که نوجوان تجربه میکند، دنیای خانواده و دنیای ارتباطی نوجوان با والدین باید ثبات زیادی داشته باشد و نباید سوار بر موج هیجان نوجوان بالا و پایین شوند.
والدین باید این آگاهی را داشته باشند که این دوره گذراست و همه ما به عنوان یک بزرگسال از این سن عبور کردهایم. نوجوان هم قرار نیست در این سن ثابت باشد. با علم به این مسئله که خیلی از رفتارهای نوجوان موقتی است ثبات حرف اول را میزند و بعد از آن والدین باید قاطعیت خودشان را داشته باشند.
بهترین روش ارتباط روشی است که مرز بین قاطعیت و صمیمیت مشخص شود. والد نباید نوجوان را خیلی رها کند و حتما باید دو تا سه قانون مشخص از ابتدا برای زندگی نوجوان داشته باشد. یکی از مهمترین این قوانین در ارتباط با دنیا و فضای افسارگسیخته مجازی است و این مسائل میتواند در ارتباط نوجوان با دوستانش باشد یا قانون دیگر در درس خواندن نوجوان باشد.
با نوجوان عصبی چه کنیم
در برابر کج خلقی های نوجوان، ثبات قاطعیت مهم است و نباید به نوجوان این اجازه را بدهیم که هر زمان با هر روشی که دلش خواست با ما بدرفتاری کند و بهتر است که نه با جنگ و دعوا بلکه با قاطعیت مقابل این مسئله بایستیم و از موقعیت خودمان در برابر یک نوجوان دفاع کنیم. به این ترتیب، یک نوجوان با حال بسیار بد، عصبانیت و دادزدن با ما رفتار میکند، میتوانیم به آرامش دعوتش کنیم و به نوجوان بگوییم که تا زمانیکه آرام نشدی من با تو صحبتی ندارم و باید آرام شوی و بعد با هم حرف میزنیم.
در این دوره هیجان غالب بر مغز نوجوان است و ما باید بتوانیم جهت دهنده خوبی برای این هیجانات باشیم و به او نشان دهیم که الان تو عصبانی یا ناراحت هستی و اجازه بده آرام شوی تا با هم حرف بزنیم.
یکی از قشرهایی که به شدت در جامعه تعیین کننده، تاثیرگذار و در عین حال مغفول مانده است نوجوان است، متاسفانه به نظر میرسد، در شهری که زندگی میکنیم تدابیر لازم برای نیاز به تفریح یک نوجوان در نظر گرفته نشده و آنها در سیاستگذاریهای شهری کمتر جایی دارند. در حالی که این سن بسیار حساس است و اگر آدمها از این سن درست عبور نکنند، مانند نیاز به دلبستگی امن و نیاز واقع بینانه و هویت با بزرگسالانی ناسالم در جامعه روبرو خواهیم شد.
نوجوانانی که مشکلات عصبی جدی دارند، با عصبانیت از پا در می آیند. این افراد ممکن است نافرمانی کنند و برای مقابله با احساسات شدید خود به خشونت، آسیب رساندن به خود، رفتارهای خطرناک و فعالیتهای غیرقانونی روی آورند. آنها ممکن است عوامل استرسزای خارجی یا یک اختلال روانی درمان نشده یا تشخیص داده نشده را با عصبانیت بروز دهند.
علل پرخاشگری و عصبانیت نوجوانان
عوامل زیادی میتوانند در بروز خشم و سرکشی نوجوانان نقش داشته باشد. ظرفیت و مهارتهای تنظیم هیجانی هر نوجوان متفاوت است. برخی از نوجوانان برای یادگیری نحوه مدیریت سالم احساسات خود و مقابله با استرس به کمک بیشتری نیاز دارند. برخی از محرکهای رایج عصبانیت در نوجوانان عبارتند از:
- عزت نفس پایین
- قربانی قلدری یا فشار مداوم و نادرست همسالان شدن
- درگیری درون خانواده
- صدمه روحی و روانی
- مرگ یکی از عزیزان
- مسائل مربوط به فرزند خواندگی
- سوء مصرف مواد
- طلاق والدین
- مورد سو استفاده قرار گرفتن
علاوه بر این، مسائل حل نشده مانند افسردگی، اضطراب، اختلال بیش فعالی کمتوجهی (ADHD) و اختلال نافرمانی مخالف (ODD) میتواند در بروز خشم نوجوانان نقش داشته باشد. این اختلالات اغلب بر مهارتهای اجتماعی، کنترل خود و کنترل تنشها تأثیر میگذارد که در نتیجه منجر میشود نوجوان بیشتر مستعد حملات عصبی باشد.
۱۰ نشانهای که میگوید عصبانیت نوجوان شما خارج از کنترل است
اگر والدین نگران میزان عصبانیت و سرکشی نوجوان هستند، اولین قدم درک این است که رفتارهای عادی نوجوانان چیست و کدام رفتارها ممکن است نشان دهنده یک مسئله جدی باشد. اگر نوجوان شما یک یا چند مورد از رفتارهای زیر را از خود نشان میدهد، به احتمال زیاد دچار مشکلات عصبی است:
- تجاوز فیزیکی یا خشونت
- مشاجره زیاد با والدین، خواهر و برادر، معلمان یا همسالان
- طغیان های عاطفی منظم که ممکن است شامل فریاد زدن یا کتک زدن باشد
- تفکر و رفتار غیرمنطقی
- قلدری
- تهدیدهای کلامی
- رفتارهای ظالمانه نسبت به مردم یا حیوانات
- فعالیتهای جنایی
- پول هدر دادن
- خودزنی
هر یک از رفتارهای بالا، خطری است که نشان میدهد فرزند نوجوان شما علاوه بر حمایت شما به عنوان والدین، نیاز به درمان هم دارد. اگر عصبانیت نوجوان شما فراتر از واکنش معمولی به عوامل استرسزا باشد و یک یا چند مورد از رفتارهای بالا را از خودش نشان دهد باید حتما از یک روانشناس نوجوان کمک بگیرید.
۸ راهکار برای درمان نوجوان عصبی و پرخاشگر
قانون وضع کنید
نوجوان عصبانی و طغیانگر نیاز به قوانین و حد و مرزهای مشخصی دارد که در صورت زیر پا گذاشتن آنها باید منتظر عواقبش باشد. این قوانین و انتظارات را در آرامش مطرح کنید. با نوجوان خود صحبت کنید تا او بداند در صورت نقض قوانین باید انتظار چه چیزی را داشته باشد. به نوجوان خود توضیح دهید که این قوانین برای محافظت از او در برابر آسیب است. محبت خود را به فرزندتان ابراز کنید؛ چرا که حتی نوجوانان عصبانی هم میخواهند بدانند که والدینشان آنها را دوست دارند و به آنها اهمیت میدهند.
با نوجوان عصبی چه کنیم
با نوجوانتان صحبت کنید
صحبت کردن و برقراری ارتباط با فرزند نوجوان به هنگام عصبانیت و دعوا دشوار است. در زمان صلح یا هنگامی که از عصبانیت نوجوان کم شده، والدین باید سعی کنند با فرزند خود درباره آنچه که آزارش میدهد صحبت کنند. اگر نوجوانتان به صحبت یا درد و دل تمایل نشان میدهد، قضاوتش نکنید و به فکر اصلاح او نباشید. بدون اینکه عصبانی شوید، تنها به حرف هایش گوش دهید.
او را به سبک زندگی سالم تشویق کنید
نوجوانتان را به ورزش، تغذیه سالم و خواب کافی تشویق کنید. با پیشگرفتن سبک زندگی سالم، به ایجاد رفتارهای خوب در کودکان و نوجوانان کمک میکنید.
بیشتر از همه، مطمئن شوید که نوجوان شما به اندازه کافی میخوابد. کمخوابی میتواند استرس، نوسانات خلقی و تحریکپذیری را افزایش دهد. همچنین میتواند مشکلاتی در وزن، حافظه، تمرکز و تصمیمگیری ایجاد کند. همه نوجوانان باید بین ۸ تا ۱۰ ساعت بخوابند. برای رسیدن به این هدف، تحویل دادن موبایل و وسایل الکترونیکی دو ساعت قبل از خواب مفید است.
استفاده از تکنولوژی را محدود کنید
والدین نباید تکنولوژی را فقط هنگام خواب محدود کنند. استفاده بیش از حد از تکنولوژی، رسانههای اجتماعی یا تلفن همراه برای هر نوجوانی خوب نیست. استفاده از تلفن همراه برای مدت زمان زیادی در روز نه تنها میتواند بر روی خواب فرزند شما تأثیر منفی بگذارد، بلکه میتواند منجر به تحریکپذیری نیز شود. والدین باید استفاده نوجوانشان از تکنولوژی را زیر نظر داشته باشند تا مطمئن شوند برنامههای تلویزیونی، بازیهای ویدئویی، فیلمها و موسیقی خشونتآمیز نگاه نمیکنند؛ زیرا چنین مواردی احتمال بروز عصبانیت شدید و رفتارهای خشونتآمیز را افزایش میدهد.
نوجوان خود را به انجام سرگرمی های مناسب تشویق کنید
سرگرمیهای مناسب میتوانند در مدیریت احساسات منفی به نوجوانان کمک کنند. این سرگرمی ها شامل همه چیز از جمله ورزش، روزنامه نویسی، موسیقی، یوگا، ذهن آگاهی و مدیتیشن، آشپزی، هنر و نقاشی است.
الگوی خوبی برای آنها باشید
یکی از بهترین روش هایی که والدین میتوانند به کمک آن به نوجوانان خود الگوهای مقابله سالم و تنظیم احساسات را آموزش دهند، رفتار خودشان است. هنگامی که نوجوان شما عصبانی میشود، مطمئن شوید که واکنشهای سالم و مناسب نشان میدهید و تا آنجا که ممکن است آرام و منطقی باشید، حتی زمانی که نوجوان شما بسیار سرکش و سرگردان است.
انتظارات معقولی از نوجوانان خود داشته باشید
انتظار کمال داشتن از نوجوانان منطقی نیست. مغز یک نوجوان تا اواسط ۲۰ سالگی مدام در حال تغییر و تحول است. به همین دلیل آنها اطلاعات از جمله نحوه مدیریت احساسات و تصمیمگیریها را بسیار متفاوت پردازش میکنند. هورمونها میتوانند همه چیز را پیچیدهتر کنند. اگرچه این عوامل نباید بهانهای برای رفتارهای پرخاشگرانه باشند اما بسیار مهم است که والدین این تفاوتهای بیولوژیکی را مد نظر قرار دهند و انتظاراتی متناسب با سن شان از آنها داشته باشند، نه بیشتر و نه کمتر.
برای نوجوان خود وقت بگذارید
هر کودکی می خواهد بدون قید و شرط مورد محبت و پذیرش والدین خود قرار بگیرد، حتی اگر به ظاهر چنین نیازی را نشان ندهد. برای گذراندن وقت با نوجوان خود به انجام فعالیتی بپردازید که از آن لذت میبرد. در این مدت فقط بر دوست داشتن، ارزش دادن و مثبت اندیشی نسبت به نوجوان خود و نقاط قوت او تمرکز کنید. به آنها اطمینان دهید که چه در گفتار و چه در عمل آنها را دوست دارید. حتی اگر نوجوانتان با عصبانیت با شما برخورد کند یا احساس منفی نسبت به شما داشته باشد، باز هم خواهان این است که بداند شما دوستش دارید. به نوجوان خود بی چون و چرا توجه کنید تا به او اطمینان دهید که دوستش دارید و برایتان اهمیت دارد.