نقاط عطف رشد کودک 5 ساله
5 سالگی برای کودکان دوران شگفت انگیزی است. آن ها در این سن بسیار خیال پرداز هستند، دوست دارند بازی کنند، به بازی های نمایشی بپردازند (بازی های وانمودی) و از فعالیت های بدنی لذت ببرند. کودک 5 ساله بسیار خوش صحبت است و دائم از دنیای اطراف خود اطلاعات جدید کسب می کند. سوالات متفکرانه کودک اطرافیان را تحت تاثیر قرار می دهد.
این دوره فراز و نشیب های خود را دارد. کودکان در این سن هنوز در حال یادگیری کنترل احساسات خود هستند، به همین دلیل گاهی پریشان می شوند. با این حال کودک در 5 سالگی عاقل تر می شود و می تواند کارهای بچه های بزرگ تر (مانند رفتن به پیش دبستان و مسواک زدن دندان های خود) را انجام دهد.
در ادامه با رشد و تکامل کودک 5 ساله و همچنین برخی علائم تاخیر رشد آشنا می شوید.
رشد شناختی و زبانی کودک 5 ساله
زبان کودک در این سن به سرعت در حال پیشرفت است. کودکان 5 ساله سخنگویان مسلطی هستند که از ضمایر به درستی استفاده می کنند، رنگ ها را تشخیص می دهند و جهت های مکانی مانند رو، زیر و کنار را درک می کنند.
کودکان در این سن دوست دارند وقایعی که در طول روز اتفاق افتاده را بازگو کنند، آن ها می توانند جزئیات را از ساعت ها قبل به یاد بیاورند. کودک همچنین می توانند دستورات جزئی تر را انجام دهد، این مهارت ها به او کمک می کند تا برای پیش دبستانی آماده شود.
کودک 5 ساله معمولا می تواند دستورات 3 مرحله ای را (با کمی یادآوری) انجام دهد، مانند “کفش هایت را بپوش، ژاکتت را بگیر و کوله ات را بردار”.
کودک در این سن مانند اسفنج به سرعت اطلاعات جدید را جذب می کند و به طور مداوم در حال یادگیری است. او می تواند تا عدد 10 یا بیشتر بشمارد، مفاهیمی مانند پول، حروف و اعداد نوشتاری را درک کند و نقاشی اشکال را بکشد.
کودک همچنین می تواند تفاوت بین درست و غلط را تشخیص دهد، قوانین را درک کند و از آن پیروی کند. اگرچه کودک هنوز هم از بازی لذت می برد، اما او تفاوت بین خیال و واقعیت را می داند (می تواند بازی های تخیلی را از زندگی واقعی تشخیص دهد).
چک لیست رشد زبانی و شناختی
– کودک 5 ساله حدود 2000 کلمه را در دایره واژگان خود دارد و با حداقل 5 کلمه یا بیشتر جمله می سازد.
– کودک می تواند شماره تلفن، آدرس خانه، نام و نام خانوادگی پدر و مادر خود را بگوید.
– کودک می تواند حروف را کپی کند و نام خود را بنویسد.
– کودک سوالات زیادی را مطرح می کند و می تواند به پرسش های ساده پاسخ دهد.
– مکالمه کودک واضح و قابل درک است و او در صحبت های خود از زمان آینده استفاده می کند (من فردا به مدرسه خواهم رفت)
رشد حرکتی، دست و انگشت کودک 5 ساله
با انتقال کودک از مرحله مهدکودک به پیش دبستانی، سرعت رشد او کندتر می شود. ظاهر کودک از آن نوپای تپل دور می شود و بیشتر به کودکان دبستانی شبیه می شود. در این سن کودک حدود 2 کیلوگرم وزن اضافه می کند و حدود 5 تا 8 سانتیمتر قد می کشد. کودک 5 ساله متوسط وزنی حدود 18 کیلوگرم و قد 101 سانتی متر دارد.
فرزند شما دیگر کودک نوپا نیست و هماهنگی و دقت حرکاتش بیشتر می شود. مهارت های حرکتی درشت کودک را قادر به پرتاب و گرفتن توپ، دویدن، پریدن، جا خالی دادن و حتی انجام حرکت های پیچیده تر مانند ژیمناستیک و شنا می کند.
با رشد مهارت های حرکتی ظریف، کودک قادر به انجام کارهایی مانند تغذیه خود، حتی استفاده از کارد و چنگال برای تکه کردن غدا، به تنهایی لباس پوشیدن، بستن دکمه، زیپ و بند کفش است و کمتر به والدین نیاز پیدا می کند. مهارت های نوشتاری کودک نیز بهبود می یابد و خواندن کتاب برای او هیجان انگیز می شود.
چک لیست رشد جسمی
– کودک می تواند با ایستادن روی یک پا، حدود 10 ثانیه تعادل خود را حفظ کند
– کودک می تواند بالا برود، دوچرخه سواری کند، لی لی کند و پرش های بلند انجام دهد
– کودک می تواند به تنهایی به دستشویی برود
– کودک می تواند دندان هایش را مسواک بزند
رشد عاطفی کودک 5 ساله
صحبت کردن با کودک 5 ساله بسیار لذت بخش است. کودکان در این سن عاشق روابط اجتماعی هستند و دوست دارند با همه دوست شوند. آن ها همچنین بسیاری از افکار و نظرات جالب خود را به اشتراک می گذارند، قادر به شرکت در مکالمات هستند و ممکن است برای کسب اطلاعات سوالاتی بپرسند.
افزون بر این، کودک 5 ساله حس بزرگ بودن دارد و دوست دارد خودش تصمیم بگیرد. او دوستان و روابط جدیدی در خارج از حلقه خانواده برای خود تشکیل می دهد. کودک در این سن آگاهانه تر دوستان خود را انتخاب می کند. این مهارت گامی مهم در استقلال کودک به حساب می آید که رفتن به مدرسه را برای او راحت تر می کند.
کودک همچنین به خوبی می تواند با دوستانش بازی کند و وسایلش را با آن ها به اشتراک بگذارد. او با قوانین کنار می آید و مفهوم قوانین را درک می کند و با پیروی از آن بزرگ ترها را خوشحال می کند. کودک در این سن هنوز هم در معرض بحران های عاطفی و رفتارهای افراطی است. رگرسیون رفتاری گاه به گاه در این سن طبیعی است، مهم است به یاد داشته باشید که فرزند کوچک شما هنوز درحال یادگیری است.
کودکان 5 ساله هنوز در دنیای کودکان کوچک تر به سر می برند و گاهی احساسات شدید عاطفی، عصبانیت و تناقض نشان می دهند. والدین باید در این سن کنترل عاطفی را به فرزند خود آموزش دهند تا آن ها بتوانند خشم و ناامیدی خود را به راحتی پشت سر بگذارند. کودک در این سن می تواند احساسات خود را واضح بیان کند و به دلیل رشد توانایی های عاطفی او قادر به همدلی احساسی است، به گونه ای که اگر ببیند کسی ناراحت است برای خوشحال کردن او تلاش می کند.
نقاط عطف دیگر کودک 5 ساله
دندان های کودک در سن 5 سالگی می افتد، تا دندان های دائمی جایگزین آن ها شود. کودک می تواند دندان های خود را مسواک بزند.(نیاز به نظارت دارد)
در این سن کودک می تواند به تنهایی به دستشویی برود و خود را در حمام تمیز کند (گاهی کودک دچار شب ادراری می شود)، و به طور کلی در امور شخصی خود استقلال بیشتری داشته باشد.
کمک به یادگیری و رشد کودک 5 ساله
در این سن هنوز تغییرات خلق و خوی گاه به گاه طبیعی است، شما می توانید به کودک کمک کنید تا احساسات خود را تنظیم کند.
هنگامی که کودک پریشان و ناراحت می شود، والدین می توانند به جای اصرار بر توقف احساسات، فرزند خود را درک کنند. گفتن جملاتی مانند “گریه نکن” بی فایده است، به کودک اجازه دهید تا احساسات خود را با شما به اشتراک بگذارد.
با همدلی به فرزندتان فرصتی برای ابراز احساسات دهید، تا او روش های جدید برای بیان خود را یاد بگیرد.
کودکان در 5 سالگی نیاز به فعالیت بدنی منظم دارند (حداقل 1 ساعت فعالیت در روز)، آن ها همچنین باید خواب کافی داشته باشند (بین 11 تا 13 ساعت).
زمان تماس با پزشک
همه کودکان با سرعت متفاوتی رشد می کنند و برخی در یک مهارت تسلط بیشتری دارند. بعضی از کودکان در این سن می توانند کتاب بخوانند، در حالی که برخی دیگر تازه شروع به یادگیری حروف می کنند. برخی از کودکان ژیمناستیک کارهای کوچکی هستند، برخی دیگر تازه در گرفتن توپ تسلط پیدا می کنند. طیف گسترده ای از مهارت ها در این سن طبیعی است، بنابراین اگر احساس می کنید فرزندتان نسبت به همسالان خود عقب است، نگران نباشید.
با این وجود با کمک برخی علائم می توان کودک را از نظر تاخیر رشد ارزیابی کرد، شما باید در صورت مشاهده نشانه های زیر با پزشک متخصص کودکان صحبت کنید.
در مواردی که کودک نمی تواند نام و نام خانوادگی خود را بگوید، نمی تواند با اسباب بازی هایش بازی کند (یا بازی های مختلفی انجام دهد). نمی تواند به افراد پاسخ دهد و به طور غیرمعمول منزوی است. احساسات شدید (اضطراب، خجالتی یا ترس بیش از حد) و رفتارهای افراطی دارد. نمی تواند دست هایش را بشوید، نقاشی بکشد و از اسامی و ضمیرها به درستی استفاده کند یا مهارت هایی که قبلا داشته را از دست داده است.
شما می توانید نگرانی های خود را با متخصص کودکان در میان بگذارید. در صورت تشخیص مشکل، آن ها برای ارزیابی بیشتر و کمک به کودک، شما را به متخصص سلامت روان ارجاع می دهند.
خلاصه مطلب
بسیاری از نقاط عطف رشد کودک 5 ساله، او را برای ورود به پیش دبستانی آماده می کند. رفتن به پیش دبستانی (یا مهد کودک) یک گام بزرگ برای کودک و والدین است.
خوشبختانه، اگرچه دوران مدرسه برای کودک پر از فراز و نشیب است، ولی بیشتر کودکان در پیش دبستانی خوب عمل می کنند و والدین آن ها نیز به جدایی از فرزند خود عادت می کنند. البته برخی از کودکان با این موضوع مشکل دارند. اگر نگران آماده نبودن کودک هستید، از توانایی ها و خود تنظیمی احساسات او مطمئن نیستید یا متوجه تاخیر در مهارت های اجتماعی یا پیش خوانی و ریاضی در او شده اید، با پزشک متخصص کودکان صحبت کنید.