آلرژی به شیر در نوزاد و کودک

آلرژی به شیر | علائم و روش های درمان

آلرژی به شیر یک پاسخ غیر معمول سیستم ایمنی بدن به شیر (و فرآورده های شیر) و یکی از شایع ترین آلرژی های غذایی در کودکان است. شیر گاو علت معمول آلرژی به شیر است، اما شیر گوسفند، بز، گاومیش و سایر پستانداران نیز می‌تواند باعث ایجاد واکنش شود.

واکنش آلرژیک معمولا کمی پس از مصرف شیر رخ می دهد. علائم و نشانه های آلرژی به شیر از خفیف تا شدید متغیر است و می تواند شامل خس خس سینه، استفراغ، کهیر و مشکلات گوارشی باشد. آلرژی به شیر همچنین می تواند باعث آنافیلاکسی، یک واکنش شدید و خطرناک شود.

علائم آلرژی به شیر

علایم آلرژی به شیر که از فردی به فرد دیگر متفاوت است، چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف شیر یا فرآورده های شیر رخ می دهد.

علائم و نشانه های فوری آلرژی به شیر شامل موارد زیر است:

کهیر
خس خس سینه
احساس خارش یا سوزن سوزن شدن در اطراف لب یا دهان
تورم لب، زبان یا گلو
سرفه یا تنگی نفس
استفراغ

علائم و نشانه های پس از مصرف شیر:

مدفوع شل یا اسهال که ممکن است حاوی خون باشد
گرفتگی شکم
آبریزش بینی
آبریزش چشم
کولیک در نوزادان

تفاوت آلرژی به شیر با عدم تحمل شیر

آلرژی واقعی به شیر با عدم تحمل پروتئین شیر و عدم تحمل لاکتوز متفاوت است. برخلاف حساسیت به شیر، عدم تحمل لاکتوز سیستم ایمنی بدن را درگیر نمی کند. درمان عدم تحمل لاکتوز با آلرژی به شیر فرق دارد.

علائم و نشانه‌های شایع عدم تحمل پروتئین شیر یا عدم تحمل لاکتوز شامل مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز یا اسهال پس از مصرف شیر یا فرآورده های شیر است.

آنافیلاکسی

آلرژی به شیر می تواند باعث آنافیلاکسی شود، این عارضه یک واکنش خطرناک است که با تنگ کردن مجاری هوایی می تواند راه های تنفسی را مسدود کند. شیر سومین ماده غذایی است که پس از بادام زمینی و آجیل درختی باعث آنافیلاکسی می شود.

اگر شما یا فرزندتان نسبت به شیر واکنش نشان می‌دهید، حتی اگر این واکنش خفیف باشد، به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از آزمایش‌ها می‌توانند حساسیت به شیر را تایید کنند، بنابراین با تشخیص به موقع می توان از واکنش‌های بعدی جلوگیری کرد.

آنافیلاکسی یک اورژانس پزشکی است که نیاز به درمان با تزریق اپی نفرین (آدرنالین) و مراجعه به بیمارستان دارد. علائم و نشانه های این عارضه بلافاصله پس از مصرف شیر شروع می شود و می تواند شامل موارد زیر باشد:

انسداد راه های هوایی، از جمله تورم گلو که تنفس را دشوار می کند
گرگرفتگی صورت
خارش
شوک با افت قابل توجه فشار خون

زمان مراجعه به پزشک

اگر شما یا فرزندتان مدتی پس از مصرف شیر، علایم آلرژی به شیر را تجربه کردید، به پزشک یا متخصص آلرژی مراجعه کنید. در صورت امکان، برای تشخیص درست در زمان بروز واکنش آلرژیک به پزشک مراجعه کنید. در صورت بروز علائم آنافیلاکسی، به دنبال درمان اورژانسی باشید.

علل آلرژی به شیر

تمام آلرژی های غذایی واقعی بر اثر نقصی در عملکرد سیستم ایمنی ایجاد می شوند. در موارد حساسیت به شیر، سیستم ایمنی بدن برخی پروتئین‌های شیر را مضر تشخیص می‌دهد و باعث تولید آنتی‌ بادی‌ های ایمونوگلوبولین E (IgE) برای خنثی سازی پروتئین (آلرژن) می‌شود. بار دومی که بدن با این پروتئین‌ها مواجه شود، آنتی‌بادی‌های IgE آن‌ها را شناسایی کرده و به سیستم ایمنی بدن سیگنال می‌دهند تا هیستامین و سایر مواد شیمیایی را آزاد کند، این امر باعث بروز طیفی از علائم و نشانه‌های آلرژیک می ‌شود.

دو پروتئین اصلی در شیر گاو وجود دارد که باعث ایجاد واکنش آلرژیک می شود:

کازئین که در قسمت جامد (کشک) شیر یافت می شود
آب پنیر (وی) که در قسمت مایع شیر یافت می شود (از دلمه جدا می‌شود).

شما یا فرزندتان ممکن است تنها به یک پروتئین شیر یا به هر دو حساسیت داشته باشید. اجتناب از مصرف این پروتئین ها می تواند سخت باشد، زیرا این ها در برخی از غذاهای فرآوری شده هم وجود دارند. بیشتر افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند، نسبت به شیر گوسفند، بز و گاومیش نیز واکنش نشان می دهند.

سندرم انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES)

یک ماده آلرژن غذایی گاهی می تواند باعث ایجاد آلرژی غذایی تاخیری شود. اگرچه هر غذایی می تواند محرک باشد، ولی شیر یکی از شایع ترین محصول است. واکنش آن معمولا شامل استفراغ و اسهال است که در عرض چند ساعت پس از مصرف غذای محرک بروز می کند.

برخلاف برخی آلرژی‌های غذایی، FPIES معمولا با گذشت زمان برطرف می‌شود. مانند آلرژی به شیر، پیشگیری از واکنش FPIES شامل اجتناب از مصرف شیر و فرآورده های شیر است.

عوامل خطر آلرژی به شیر

چند عوامل خاص می توانند خطر ابتلا به آلرژی شیر را افزایش دهند:

سایر آلرژی ها: بسیاری از کودکانی که به شیر حساسیت دارند، آلرژی های دیگری نیز دارند. آلرژی به شیر ممکن است قبل از سایر آلرژی ها ایجاد شود.
درماتیت آتوپیک: کودکانی که به درماتیت آتوپیک، یک التهاب شایع و مزمن پوستی مبتلا هستند، بسیار بیشتر در معرض ابتلا به حساسیت غذایی هستند.
سابقه خانوادگی: در صورتی که یک یا هر دو والدین آلرژی غذایی یا نوع دیگری از بیماری های آلرژیک مانند تب یونجه، آسم، کهیر یا اگزما داشته باشند، خطر ابتلا به آلرژی غذایی در فرزند افزایش می‌یابد.
سن: آلرژی به شیر در کودکان شایع تر است، زیرا با افزایش سن، سیستم گوارشی بالغ می شود و بدن نسبت به شیر واکنش کمتری نشان می دهد.

عوارض آلرژی به شیر

کودکانی که به شیر آلرژی دارند بیشتر در معرض ابتلا به برخی مشکلات سلامتی هستند، از جمله:

کمبودهای تغذیه ای، به دلیل محدودیت‌های غذایی و چالش‌های تغذیه ای، کودکان مبتلا به آلرژی به شیر ممکن است دچار کاهش رشد و همچنین کمبود ویتامین و مواد معدنی شوند.
کیفیت زندگی کاهش می‌یابد، بسیاری از غذاهای رایج حاوی شیر هستند، از جمله برخی سس های سالاد یا حتی هات داگ. اجتناب از قرار گرفتن در معرض شیر می تواند باعث افزایش سطح استرس یا اضطراب در انتخاب غذا شود.