شیردهی مادران مبتلا به کرونا COVID-19 – بخش دوم
شیردهی مادر کرونایی
پس از زایمان، همه نوزادان در دو ساعت اول زندگی از طریق تست PCR RT و نمونه های دستگاه تنفسی (سواب نازوفارنکس) از نظر SARS-CoV-2 آزمایش شدند. در طی بیماری همه گیر COVID-19، تغذیه به موقع نوزاد و تماس بدنی با مادر در اتاق زایمان برقرار شد. تماس نزدیک مادر با نوزاد به شروع زود هنگام شیردهی کمک می کند، شروع شیردهی در طی اولین ساعت پس از تولد توصیه شده است. برای مادران مبتلا به کووید-19 حاد جداسازی موقتی و جلوگیری از تماس بدنی با نوزاد اتفاق میفتد.
مطابق تعاریف استاندارد WHO تغذیه نوزادان به شرح زیر طبقه بندی می شود:
الف) تغذیه انحصاری با شیرمادر: شیر دوشیده شده، شیر مادر اهدایی یا دایه
ب) تغذیه تکمیلی: شیر مادر، از جمله شیر دوشیده شده، اهدایی یا دایه و همچنین استفاده از شیرخشک
ج) شیر خشک
تمام مادران مبتلا به COVID-19 هنگام ترخیص از بیمارستان، توصیه های مکتوب شیردهی مواجهه با ویروس کرونا را دریافت کردند. پیگیری مادران و نوزادان از طریق تلفن توسط متخصصان اطفال و زنان در طی یک دوره 14 روزه انجام شد.
شیردهی مادر کرونایی
![شیردهی مادر کرونایی]()
نتایج
نتایجبیست و سه زایمان متوالی توسط مادران مبتلا به COVID-19 در طی سی روز اول بیماری همه گیر در بیمارستان اتفاق افتاد و 22 مورد درگیر این مطالعه شدند. سن متوسط مادران 34 سال (محدوده سنی 19 تا 43) و میانگین بارداری 38 هفته و 5 روز (محدوده سنی 3+41 تا 6+31 هفته) بود. کلیه مادران قبل از زایمان به کرونا آلوده شده بودند.
از 22 مادر مبتلا به کووید 19 ،11 مادر (50٪) علامت دار بودند. از بین همه بیماران، چهار نفر قبل از زایمان و چهار نفر در دوران نقاهت پس از زایمان تحت درمان قرار گرفتند. تست RT PCR (سواب های نازوفارنکس) SARS-CoV-2 بیست و دو نوزاد منفی شد و دو نوزاد نارس درNICU بستری شدند.
شروع به موقع شیردهی و تماس بدنی مادر و نوزاد در اتاق زایمان انجام شد. از 22 بیمار، فقط دو بیمار عدم تمایل به شیردهی داشتند.
بیشتر نوزادان تازه متولد شده (7/72 درصد) با شیرمادر تغذیه می شدند، اگرچه شش نفر (5/37 درصد) تا رسیدن به شیردهی انحصاری با شیر مادر به تغذیه کمکی با شیرخشک نیاز پیدا کردند، یکی از آن ها بعد از هفت هفته فقط با شیرخشک تغذیه می کرد.
در طول دوره درمان مادران، همه نوزادان عاری از عفونت COVID-19 بودند.
شیردهی مادر کرونایی
پذیرش NICU یا ICU
برخی از نوزادان نارس به دلیل سندرم دیسترس تنفسی و کم خونی همولیتیک نیاز به پذیرش در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) داشتند. در این شرایط بچه ها از اتاق زایمان به واحد نوزادان منتقل شدند و شیردهی زودهنگام و تماس بدنی برای آن ها برقرار نشد و نوزادان طی یک دوره سه هفته ای قبل از تغذیه انحصاری با شیر مادر به شیر اهدایی، شیر دوشیده شده یا شیرخشک نیاز پیدا کردند.
در یک مورد مادر به علت سندرم هلپ (HELLP) به بخش مراقبت های ویژه (ICU) و نوزادش به بخش نوزادان منتقل شد. تغذیه به موقع و تماس پوست با پوست انجام نشد و نوزاد در 14 ساعت اول پس از تولد با شیر اهدایی، پس از آن تا روز شانزدهم با شیر دوشیده مادر و سپس به طور انحصاری از سینه مادر تغذیه شد.
بحث
ویروس “سندروم تنفسی حاد” (SARS-COV-2) عمدتا از طریق انتقال ذرات منتشر می شود، اگرچه این ویروس در نمونه های خون و مدفوع نیز مشاهده شده است. تاکنون وجود SARS-CoV-2 در جفت، خون بند ناف، مایع آمنیوتیک یا شیر مادر اثبات نشده است. انتقال افقی بیماری مادر به نوزاد از طریق قطرات آلوده یکی از مواردی است که به مراقبت بیشتری احتیاج دارد.
مهم ترین جوامع از جمله سازمان بهداشت جهانی (WHO) یونیسف (UNICEF)، انجمن بین المللی زنان و مامایی ISUOG،RCOG و ABM در این بیماری همه گیر کووید-19، مادران را با رعایت اقدامات حفاظتی به شیردهی تشویق می کنند. آن ها همچنین در صورت امکان توصیه به تماس پوستی نوزاد به منظور سازگاری او با دنیای بیرونی (تثبیت درجه حرارت بدن نوزاد، میزان تنفس، ضربان قلب و قند خون) و افزایش شیر مادر می کنند. دستورالعمل های انجمن نوزادان ایتالیا (SIN)، اسپانیا (SeNeo) و اتحادیه نوزادان و پری ناتال اروپا (UENPS) از این توصیه ها پیروی می کنند و مدیریت مشترک مادر و نوزاد را ارتقا می دهند. همچنین این انجمن ها رعایت بهداشت تنفسی مانند استفاده از ماسک پزشکی، شستشوی دست قبل و بعد از تماس با نوزاد و ضدعفونی منظم سطوح را بسیار حائز اهمیت می دانند.
مادر در شرایطی که سلامت عمومی اش مانع از شیردهی مستقیم یا در مواردی جداسازی نوزاد شود، باید تشویق و مورد حمایت قرار گیرد تا ضمن رعایت اقدامات بهداشتی مناسب، با خیالی آسوده برای نوزادش شیر بدوشد. شیر دوشیده شده نباید پاستوریزه شود، زیرا منجر به کاهش ارزش بیولوژیکی و ایمنی شناختی آن می شود.
با این حال توصیه فعلی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) و همچنین کارگروه اطفال چین به عنوان اولین گزینه در مواجهه با این بیماری همه گیر، قرنطینه موقت مادران بیمار است. به منظور کاهش خطر انتقال ویروس در این دوره، شیردهی باید با رعایت اصول بهداشتی کافی انجام شود تا تماس مستقیم مادر و نوزاد حفظ شود. از طرف دیگر، برخی از جوامع ادعا می کنند که جدایی مادر و نوزاد ممکن است منجر به تغذیه با شیر خشک شود.