زایمان زودرس
زایمان زودرس چیست؟
بارداری حدود 40 هفته در نظر گرفته می شود، اما گاهی این دوران زودتر به پایان می رسد.
بیشتر بارداری ها (یا حدود 90 درصد از آن ها) تا پایان ترم و حداقل 37 هفته طی می شود (هرچند که به این دوران “زودرس” گفته می شود)، بارداری کامل به تولد بین هفته های 39 و 40 بارداری اشاره دارد. اما گاهی نوزاد به طور غیر منتظره زودتر به دنیا می آید. در ادامه با دلایل زایمان زودرس و روش های جلوگیری از آن آشنا خواهید شد.
زایمان زودرس چیست؟
زایمان زودرس یا پیش از موعد (preterm) پس از 20 هفته و پیش از 37 هفته بارداری رخ می دهد.
بر اساس جدیدترین پژوهش های سازمان مارچ آف دایمز، نرخ زایمان زودرس در طی 5 سال متوالی در حال افزایش است. بارداری حدود 10 درصد از مادران به طور غیر منتظره (به دلیل زایمان زودرس) در 7 یا 8 ماهگی به پایان می رسد.
علت زایمان زودرس
هر چند هنوز علت زایمان زودرس به طور دقیق مشخص نیست. اما متخصصان فاکتورهای متعددی را در نظر گرفته‌اند که می تواند در شروع انقباضات رحم، اتساع سرویکس و خروج زود هنگام جنین از رحم نقش داشته باشد:
- کشیدن سیگار، مصرف الکل و استعمال دخانیات: مصرف محصولات دخانی در بارداری نه تنها خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد. بلکه می تواند باعث زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد شود (این سموم از جفت عبور می کنند و از دریافت اکسیژن مورد نیاز برای رشد جنین جلوگیری می کنند).
- فاصله کوتاه بین دو بارداری: بارداری زودتر از 18 ماه پس از تولد آخرین فرزند، خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. هر چه فاصله بین بارداری‌ها بیشتر باشد، خطر زایمان زودرس کمتر خواهد بود. براساس یک پژوهش جامع 20 درصد از زنانی که کمتر از 1 سال بین دو بارداری فاصله می‌اندازند، قبل از هفته 37 زایمان می کنند. این آمار در بین زنانی که فاصله بارداری شان بین 12 تا 18 ماه است، 10 درصد کمتر است. و در صورتی که مدت زمان بارداری بعدی بیش از 18 ماه باشد، نرخ آن به 8 درصد کاهش می‌یابد.
- عفونت های رحم و واژن: تقریبا نیمی از زنان در دوران بارداری برخی عفونت های دستگاه تناسلی، مانند واژینوز باکتریایی (BV) و بیماری‌های آمیزشی مسری (STDs) از جمله تریکومونیازیس، همراه با عفونت رحم و مایع آمنیوتیک را تجربه می‌کنند. متخصصان گمان می‌کنند که این عفونت‌ها منجر به التهاب و در نهایت ترشح پروستاگلاندین‌ها در بدن می‌شوند. پروستاگلاندین‌ها ترکیباتی هستند که باعث شروع روند زایمان طبیعی می‌شوند. عفونت‌های ادراری درمان نشده نیز می تواند اثر مشابهی داشته باشد.
مهمترین علت زایمان زودرس
- عوارض بارداری: عوارض حاملگی (مانند دیابت بارداری، پره اکلامپسی و افزایش مایع آمنیوتیک) و همچنین مشکلات جفت (مانند جفت سرراهی یا جدا شدن زودرس جفت) احتمال زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.
- ناهنجاری های ساختاری رحم یا سرویکس: رحمی که بسیار بزرگ است یا ناهنجاری‌های ساختاری دیگری دارد، می‌تواند بارداری را دشوار کند. مشکلات سرویکس (مانند کوتاهی طول دهانه رحم یا بافت دهانه رحم ضعیف که در دوران بارداری باز باشد) نیز می‌تواند منجر به زایمان زودرس شود.
- عفونت های دهان و دندان: هورمون‌های بارداری مادران را بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه می‌کند، این مسئله به نوبه خود با زایمان زودرس در ارتباط است برخی از متخصصان گمان می‌کنند باکتری که باعث التهاب لثه می‌شود، می‌تواند وارد خون مادر شود، به جنین برسد و منجر به زایمان زودرس شود.
پژوهش‌ها همچنین احتمال دیگری را نیز مطرح می‌کنند، باکتری که باعث التهاب لثه می شود می تواند سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و باعث ایجاد التهاب در سرویکس و رحم شود و در نهایت به زایمان زودرس منتهی شود.
چه عوامی باعث زایمان زودرس می‌گردد؟
- استرس: طبق نظر پژوهشگران استرس عاطفی شدید نه از نوع خشم یا عصبانیت روزانه، بلکه استرس ناشی از تجربه آسیب زایی می تواند به ترشح هورمون های محرک زایمان منتهی شود.
- عوامل شغلی: فشار شدید جسمی مربوط به شغل نیز با زایمان زودرس در ارتباط است. پژوهشگران دریافتند زنانی که مدت طولانی (بیش از 5 ساعت در روز) می ایستند یا شغلی دارند که از نظر جسمی بسیار خسته می شوند، احتمال دارد زودتر از موعد زایمان کنند.
- بارداری های چندقلویی: احتمال تولد زودرس چندقلوها بیشتر از تک قلو است.
- سن مادران: زنان کوچک تر از 17 سال و بزرگ تر از 35 سال بیشتر از زنان دیگر در معرض زایمان زودرس هستند.
- سابقه زایمان زودرس: اگر قبلا زودتر از موعد زایمان کرده اید، در خطر زایمان زودرس قرار دارید.
- خودتان نوزاد زودرس بوده اید: یک پژوهش بزرگ در سال 2015 نشان داد زنانی که خود زودرس متولد شده‌اند.
[…] استفاده در مقادیر زیاد می تواند منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس […]
[…] کوتاه بین حاملگی ها می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد […]