کم کاری تیروئید در دوران بارداری

کم کاری تیروئید در بارداری

وقتی غده تیروئید مقدار ناکافی هورمون تیروئید را ایجاد کند کم کاری تیروئید رخ می دهد، این مساله یک اختلال شایع به ویژه در سنین باروری است.

کم کاری تیروئید مادر در دوران بارداری ممکن است باعث تاخیر در رشد کودک شود. درمان کم کاری تیروئید به داروهای هورمونی نیاز دارد.
ممکن است نشانه هایی برای شروع هورمون درمانی تیروئید در زنانی که مشکل در عملکرد تیروئید دارند و باردار هستند یا تمایل به بارداری دارند، وجود داشته باشد.

هدف از درمان کم کاری تیروئید در بارداری حفظ سطح هورمون تیروئید در محدوده طبیعی است.

زنان بارداری که مشکل هورمون تیروئید دارند باید در طول بارداری مرتب آزمایش خون انجام دهند زیرا ممکن است شرایط شان تغییر کند.
مطالعات اولیه نشان می دهد کودکانی که از مادرانی با کم کاری تیروئید شدید و درمان نشده در دوران بارداری متولد می شوند، از نظر ضریب هوشی IQ ، پایین تر و دچار اختلالات ذهنی و حرکتی هستند. اگر به درستی تیروئید کنترل شود، غالباً با افزایش مقدار هورمون تیروئید، زنان مبتلا می توانند نوزادانی سالم و بدون مشکل داشته باشند.

کم کاری تیروئید در بارداری

کم کاری تیروئید چیست؟

همانطور که گفتیم، بیماری تیروئید به ویژه در زنان در سنین باروری شایع است. در نتیجه جای تعجب ندارد که بیماری تیروئید ممکن است در دوره بارداری نیز وجود داشته باشد و شرایط را پیچیده کند.

میزان ابتلا در بین جمعیت های مختلف و کشورهای مختلف متفاوت است. در حالی که بارداری خود یک مساله طبیعی است و یک “بیماری” نیست، اختلالات تیروئید در دوران بارداری هم مادر و هم جنین را تحت تأثیر قرار می دهد.

غده تیروئید چیست؟ کجا قرار دارد و چه کاری انجام می دهد؟

تیروئید غده ای است که حدود 15 گرم وزن دارد که در قسمت جلوی گردن درست زیر سیب آدم (غضروف کریکوئید) قرار دارد. غده تیروئید وظیفه تولید هورمون تیروئید بدن را بر عهده دارد. تیروئید برای حفظ سطح ثابت هورمون تیروئید به سیگنالهای هورمونی از مغز پاسخ می دهد. سیگنالهای هورمونی توسط نواحی تخصصی مغز (هیپوتالاموس و غده هیپوفیز) و در نهایت هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) ارسال می شود که تولید هورمون تیروئید را توسط غده تیروئید تحریک می کند.

علت، علائم و نشانه های بیماری تیروئید چیست؟

بیماری غده تیروئید بسیار شایع است. در برخی شرایط، تیروئید ممکن است هورمون زیادی تولید کند. در شرایط دیگر، تیروئید ممکن است آسیب دیده یا از بین برود و در صورت وجود کمی هورمون تیروئید تولید شود. هورمون اصلی تیروئید تیروکسین یا T4 نام دارد.

علائم مشکلات تیروئید بسته به اینکه T4 بیش از حد یا خیلی کمی در خون وجود داشته باشد، متفاوت است. با وجود بیش از حد T4 (پرکاری تیروئید)، افراد ممکن است علائم و نشانه های زیر را مشاهده کنند:

اضطراب و بیقراری

بیش از حد احساساتی بودن

گرما و تعریق بدن

لرز

مشکلات در تمرکز

کاهش وزن

تحرکات مکرر روده ها

اسهال

اگر سطح T4 پایین باشد (کم کاری تیروئید) در نتیجه کاهش تولید غده تیروئید، بیماران اغلب دچار خستگی، بی حالی و افزایش وزن می شوند. یبوست شایع است و بسیاری از بیماران احساس می کنند بیش از حد سردشان است.

درمان کم کاری تیروئید در دوران بارداری

از بسیاری جهات، درمان کم کاری تیروئید در زنان باردار مشابه با زنان غیر باردار است. یک دارو برای جایگزینی هورمون از دست رفته داده می شود. دوز دارو به طور مرتب تنظیم می شود تا سطح هورمون تیروئید در حد طبیعی در خون حفظ شود. بنابراین، نظارت بر سطح خون هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) در دوران بارداری امری معمول است.

آیا کم کاری تیروئید در دوران بارداری به جنین آسیب می رساند؟

پزشکان از ارتباط مادران با کم کاری تیروئید درمان نشده شدید در دوران بارداری و تاخیر رشد در فرزندانشان اطمینان دارند. این امر به ویژه در مادرانی که در مناطق کمبود یُد در جهان زندگی می کنند (یُد برای تولید هورمون تیروئید لازم است و یکی از اجزای رایج در نمک خوراکی است) و در مادران مبتلا به بیماری خود ایمنی تیروئید مانند هشیموتو تیروئیدیت مشاهده شده است. برخی مطالعات نشان داده اند که کم کاری تیروئید درمان نشده خفیف ممکن است بر رشد مغزی جنین نیز اثر بگذارد، اما این نتیجه کمتر به تایید رسیده است.

هورمون تیروئید مادر چقدر بر نوزاد متولد نشده اثر می گذارد؟

پیش از تولد، تا زمانی که غده تیروئید جنین شروع به فعالیت نکرده است، کاملاً به مادر وابسته است. غده تیروئید جنین معمولاً تا حدود هفته دوازدهم حاملگی (پایان سه ماهه اول بارداری) فعال نمی شود. بنابراین، کم کاری تیروئید مادر ممکن است زودتر بر جنین اثر بگذارد، حتی پیش از اینکه بسیاری از خانم ها متوجه شوند که باردار هستند! در حقیقت، نوزادان مادرانی که در سه ماه اول بارداری دچار کم کاری تیروئید هستند، سپس تحت درمان کافی قرار گرفتند، رشد کندتری نسبت به نوزادانی که وضعیت تیروئید مادران شان طبیعی است دارند. با این حال، در طول سه ماهه دوم بارداری، کم کاری تیروئید شدید و بدون درمان در مادر نیز می تواند اثرات منفی بر جنین داشته باشد، همانطور که در بالا ذکر شد به احتمال زیاد این نوزادان دچار اختلالات روحی می شوند.

چه باید کرد؟

اگر شما قصد بارداری دارید بهتر است پیش از اقدام، نزد پزشک بروید و یک چکاپ کلی خون انجام دهید تا در صورت داشتن بیماری تیروئید تحت درمان قرار بگیرید.

چنانچه در خانواده خود سابقه بیماری تیروئید دارید، پزشک خود را در جریان بگذارید. به پیشنهادات و تجویزهای پزشک خود دقت کنید و چنانچه در بارداری به سر می برید احتیاط بیشتری را انجام دهید و از بی تفاوت بودن به مساله ی تیروئید به شدت پرهیز کنید.