کرونا چیست و آیا زنان باردار نیز مبتلا می شوند؟

راهنمای جامع و کامل ویروس کرونا؛ هر چیزی که باید بدانید!

ویروس کرونا (COVID 19) که یک بیماری همه گیر جهانی است، تأثیر به سزایی بر سیستم های بهداشتی سراسر جهان داشته است. پیشرفت دانش در مورد این بیماری تقریباً به سرعت گسترش جهانی آن اتفاق افتاده است. هیچ مدرکی مبنی بر انتقال ویروس از مادر به جنین وجود ندارد. افزون بر این، جنبه های خاصی برای COVID 19 و بارداری وجود دارد که باید توسط متخصصان شناخته شود تا بیماری به درستی تشخیص، شدت آن طبقه بندی و علائم اختصاصی آن از عوارض زایمان متمایز شود.

مقدمه

در آذر سال 1398، یک بیماری جدید به نام ویروس کرونا (SARS CoV 2) در ووهان (استان هوبئی، چین) ظهور کرد و از زمان توصیف اولین مورد ذات الریه، عفونت SARS CoV 2 (بیماری ویروس کرونا 2019 (COVID 19)) به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت و در 21 اسفند توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) به عنوان یک بیماری همه گیر (پاندمیک) اعلام شد. از آن زمان تاکنون بیش از 2.8 میلیون عفونت و 190،000 مرگ (1 اردیبهشت) در سراسر جهان گزارش شده است. اسپانیا با 220،000 عفونت و بیش از 22،000 مرگ و میر سومین کشور در تعداد موارد ویروس کرونا است.

انتقال بیماری

اطلاعات موجود نشان می دهد که این عفونت در اصل مشترک میان انسان ها و حیوانات بوده است.

احتمال انتقال عمودی بسیار بعید است و در شیوع COVID 19 یا در بیماری های همه گیر قبلی توسط ویروس های مشابه کرونا ویروس (سندروم تنفسی حاد شدید SARS، سندرم تنفسی خاورمیانه MERS ) نشان داده نشده است. بر اساس اطلاعات محدود هیچ مدرکی مبنی بر وجود این ویروس در مایعات ، ادرار، مایع آمنیوتیک یا شیر مادر وجود ندارد. با این حال، بیشتر دیتاها در مورد انتقال عمودی (انتقال از راه جفت) در زنان مبتلا به عفونت در سه ماهه سوم بارداری است و اطلاعاتی مربوط به انتقال عمودی در اوایل بارداری موجود نیست.

شرح بیماری

بیشتر بیماران علائم خفیفی دارند اما تقریباً 20٪ آن ها به نوع حاد بیماری مبتلا می شوند. شایع ترین علائم ویروس کرونا شامل: تب (100 تا 80 درصد)، سرفه (82 تا 59 درصد)، خستگی (70 تا 44 درصد) و تنگی نفس (54 تا 31 درصد) است. علائم کمتر آن خلط (33 تا 28 درصد)، سردرد (17 تا 6 درصد) و اسهال (10 تا 2 درصد) است. وجود ذات الریه در حدود 50٪ در بیماران دارای علائم رایج است.

عوارض حاد بیماری شامل ذات الریه شدید، سندرم دیسترس تنفسی حاد، ناهنجاری های قلبی، عفونت های دستگاه تنفسی، سپتیسمی (مسمومیت خون) و شوک سپتیک (شوک عفونی) است.

طبق آمار: مرگ و میر، بستری در بیمارستان یا مراقبت های ویژه در زنان به نسبت مردان کمتر است . در واقع احتمال پذیرش در مراقبت های ویژه زنان در سن باروری 60٪ کمتر از مردان است. به نظر نمی‌رسد زنان باردار خیلی مستعد ابتلا به عفونت یا عوارض جدی ویروس باشند، اما دیتاهای موجود هنوز محدود و کم است. در حقیقت تغییرات فیزیولوژیکی در بارداری در سیستم های قلبی عروقی، تنفسی و انعقادی ممکن است خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهد. در هر صورت، عوارض COVID 19 در دوران بارداری باید به موقع شناسایی و درمان شود. ابتلای همزمان فرد باردار به چند بیماری (فشار خون مزمن، دیابت پیش از بارداری، بیماری های قلبی ریوی، بیماری مزمن کلیه، سرکوب سیستم ایمنی مانند گیرندگان پیوند اعضا، عفونت HIV ، یا درمان طولانی مدت کورتیکواستروئید) ممکن است خطر علائم بالینی شدیدتر را افزایش دهد.

عوارض جنینی

تب پیش از بارداری با نقص لوله های عصبی در ارتباط است، طبق شواهد، این خطر با مصرف مکمل اسید فولیک کاهش می یابد. داده‌های فعلی حاکی از افزایش خطر سقط جنین در اوایل بارداری و ابتلای فرد به COVID 19 نیست.

به همین ترتیب نتایج دریافتی در مورد زنان باردار آلوده به سندروم تنفسی حاد شدید SARS و سندرم تنفسی خاورمیانه MERS رابطه علت و معلولی واضحی را با این عوارض نشان نداده است. در صورت عدم وجود شواهد انتقال داخل رحمی، بسیار بعید است که عفونت حاصل از COVID 19 باعث نقایص هنگام تولد شود. مواردی از زایمان زودرس در زنان مبتلا به COVID 19 توصیفی و در عفونت های SARS CoV و MERS CoV مادران باردار نیز مشاهده شده است.

اگرچه در بسیاری از مواقع برای حفظ سلامت مادر میتوان نوزاد نارس را به دنیا آورد، اما پژوهش ها در مورد زنان باردار مبتلا به انواع دیگر پنومونی (ذات الریه) ویروسی حاکی از آن است که زایمان زودرس، محدودیت رشد جنین و خطر سلامت جنین را به همراه دارد. شواهد کمی در این باره موجود است. حادترین نوع ویروس در مورد زنان باردار، 6 درصد احتمال زایمان زودرس خود به خودی و خطر پارگی زودرس غشاها را نشان می دهد.

مدیریت اولیه

باید دستورالعمل های خاصی به زنان باردار مشکوک به COVID 19 در صورت بروز علائم خفیف و حتی بدون ابتلای هم زمان به چند بیماری به منظور ارزیابی تکامل بالینی ارائه شود.

ارزیابی اولیه شامل موارد زیر است:

برای به حداقل‌رسانی قرارگرفتن در معرض ویروس، ارزیابی اولیه بیماری ممکن است از طریق معاینه انجام شود. به عنوان یک قاعده کلی توصیه می شود تعداد متخصصانی که در مراجعه حضوری مشارکت دارند به حداقل برسد.
سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی شامل فشار خون، سنجش دمای بدن، اندازه گیری سطح اکسیژن (SO2) خون و ضربان قلب و تنفس است.

در صورت وجود علائم بالینی (نرخ تنفس، وجود تنگی نفس یا دمای بدن ≥38 درجه سانتیگراد) موارد زیر لازم است:

اسکن قفسه سینه: اقدامات محافظت از جنین (پیش بند حفاظتی شکم)
چکاپ کامل آزمایشگاهی: شمارش گویچه های خون، عملکرد کلیه شامل کراتینین، اوره، گروه الکترولیت (Na، K، Ca، Mg)، مشخصات کبدی، لاکتات دهیدروژناز و پروتئین واکنش پذیر C و آزمایشات انعقاد خون (آزمایش زمان پروترومبین و زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال).