تشخیص و درمان جفت سرراهی
تشخیص جفت سر راهی به چه صورت است؟
پزشک در هفته 18 تا 21 بارداری در سونوگرافی وضعیت جفت را بررسی می کند.
اگر جفت مادر پایین باشد، پزشک بعدا در دوران بارداری (معمولاً در حدود 32 هفته) درخواست سونوگرافی دیگر می دهد تا موقعیت جفت را دوباره بررسی کند.
در 90 درصد موارد، با پیشرفت بارداری مشکل برطرف می شود و جفت دیگر پایین نخواهد بود.
در صورت بروز موارد زیر پزشک ممکن است احتمال وجود عارضه جفت سرراهی را بدهد:
– مادر در سه ماهه دوم یا سوم خونریزی داشته باشد، این عارضه معمولاً بدون درد است و ممکن است بعد از رابطه جنسی رخ دهد
– جنین در وضعیت غیرطبیعی مانند حالت پا به پایین (بریچ) یا افقی (موقعیت عرضی) باشد.
در صورتی که مادر در دوران بارداری، خونریزی با درد یا بدون درد داشته باشد، باید سریع معاینه شود. اگر در سه ماهه اول بارداری است، با پزشک تماس بگیرد. اگر سن بارداری او بیش از 12 هفته است، به نزدیک ترین اورژانس محل زندگی خود برود یا با واحد زایمان بیمارستان تماس بگیرد.
ممکن است به مادر توصیه شود که برای بقیه دوران بارداری از انجام رابطه جنسی خودداری کند.
درمان جفت سرراهی
اسکن اضافی
در صورتی که در سونوگرافی 20 هفته بارداری مشخص شود جفت مادر پایین است، اسکن دیگری در 32 هفته توصیه می شود. اسکن می تواند شامل سونوگرافی واژینال باشد، با این روش محل قرارگیری دقیق جفت مادر بررسی می شود. این سونوگرافی برای مادر و جنین بی خطر است.
همچنین ممکن است در سونوگرافی 32 هفته بارداری، طول دهانه رحم مادر اندازه گیری شود و از طریق آن علائم زایمان زودرس و خطر خون ریزی بررسی شود.
در صورتی که در هفته 36 بارداری جفت به سمت بالا حرکت نکرده باشد، باید سونوگرافی دیگری انجام شود. نتایج این اسکن به پزشک کمک می کند تا مطمئن ترین روش زایمانی را برنامه ریزی کند.
دارو
احتمال زایمان زودرس برای مادران مبتلا به جفت سرراهی وجود دارد. بنابراین ممکن است برای تسریع رشد ریه های جنین، یک دوره تزریق استروئید برای مادر در هفته 34 تا 36 بارداری تجویز شود.
در صورتی که مادر علائم زایمان پیش از موعد داشته باشد، ممکن است برای جلوگیری از انقباضات به او دارو داده شود. این به کار به پزشک فرصت می دهد تا دوره تزریق استروئید را برای مادر انجام دهد. اگر خون ریزی شدید یا زمان زایمان فرا رسیده باشد، ممکن است نیاز به انجام سزارین باشد.
مادری که خونریزی واژینال دارد (در سه ماه سوم بارداری) بهتر است در بیمارستان بستری شود تا در صورت شدید شدن خونریزی به صورت اورژانسی سزارین شود.
در صورت داشتن جفت سرراهی چه کاری باید انجام داد؟
اگر جفت سرراهی دارید، در صورت بروز این عوارض باید بلافاصله با بیمارستان تماس بگیرید:
- خون ریزی واژینال مانند لکه بینی
- انقباضات
- هر گونه درد مانند درد قاعدگی
در صورتی که مادر خونریزی داشته باشد، ممکن است لازم باشد پزشک معاینه داخلی انجام دهد تا علت آن را بررسی کند. این کار بی خطر است و پزشک قبل از شروع از فرد اجازه می گیرد.
کم خونی
آنمی نوعی اختلال خونی است، این وضعیت زمانی رخ می دهد که مقدار گلبول های قرمز در بدن کافی نباشد. هموگلوبین پروتئینی است که در داخل گلبول های قرمز خون وجود دارد، حاوی آهن است و مسئولیت انتقال اکسیژن به اعضا و بافت های بدن را بر عهده دارد.
پیشگیری از عارضه کم خونی (که اغلب در بارداری شایع است) برای مادری که جفت پایین دارد، ضروری است. داشتن یک رژیم غذایی سالم به جلوگیری از کم خونی یا کنترل آن کمک می کند. پزشک معمولا در این وضعیت مکمل های آهن برای مادر تجویز می کند.
نحوه زایمان با جفت سرراهی
پزشک در مورد گزینه های زایمان با مادر صحبت می کند. در صورت بروز خونریزی شدید قبل از موعد، ممکن است لازم باشد روند زایمان زودتر آغاز شود.
در صورتی که لبه جفت مادر بسیار نزدیک (کمتر از 2 سانتی متر) به دهانه رحم باشد، ایمن ترین روش برای زایمان سزارین است، این امر معمولا بین 36 تا 37 هفته انجام می شود. اگر مادر زودتر از این زمان خونریزی داشته باشد باید سریع سزارین شود.
اگر جفت مادر بیش از 2 سانتی متر از دهانه رحم او فاصله داشته باشد، در صورت تمایل می تواند زایمان طبیعی داشته باشد.
یک متخصص زنان و زایمان در عمل سزارین حضور خواهد داشت. در صورت خون ریزی شدید مادر در حین جراحی ممکن است به انتقال خون نیاز باشد، معمولا احتمال این وضعیت برای مادران مبتلا به جفت سرراهی زیاد است.
متاسفانه سزارین در زنان مبتلا به جفت پایین پیچیده است و عوارض بیشتری دارد. پزشک باید قبل از سزارین در مورد خطرات خونریزی شدید و هیسترکتومی (خارج کردن رحم) با مادر صحبت کند. برای بیشتر زنان خطر هیسترکتومی کم است و تنها در صورتی که اقدامات دیگر برای کنترل خونریزی موثر نباشد، به عنوان آخرین راه حل انجام می شود.
پیامدهای داشتن جفت سرراهی عبارت است از:
– احتمال بیشتر زایمان زودرس (کمتر از 37 هفته).
– انجام زایمان به روش سزارین (به دلیل مسدود شدن کانال زایمان توسط جفت)
سلامت روان
تشخیص جفت سرراهی با بررسی علائم مادر دشوار است. مادر باید پیگیر علائم خاص خود (مانند خونریزی) شود و به ویزیت یا معاینات بیشتر نیاز دارد، که این کار موجب اضطراب و استرس او می شود.
به خاطر داشته باشید که در دوران بارداری می توان هر گونه نگرانی را با پزشک یا ماما در میان گذاشت. آن ها برای اطمینان خاطر شما نهایت تلاش خود را می کنند و به سوالات شما پاسخ می دهند.