آزمایش Rh خون در بارداری
آزمایش Rh خون در بارداری
فاکتور Rh پروتئینی است که در سطح گلبول های قرمز خون برخی افراد وجود دارد. اگر این فاکتور بر روی سلول های قرمز خون فرد وجود داشته باشد Rh او مثبت (گروه خونی مثبت) ، در غیر این صورت منفی خواهد بود. حدودا 15 درصد مردم Rh منفی هستند. در دوران بارداری برای مادران با گروه خونی منفی یک درمان ساده (تزریق آمپول روگام) اما موثر به منظور محافظت از جنین نیاز است.
ناسازگاری Rh چیست؟
ناسازگاری Rh زمانی رخ می دهد که گروه خونی مادر منفی و جنین او مثبت باشد. این امر می تواند در دوران بارداری مشکل ساز شود. چند نکته کوتاه زیست شناسی می تواند به توضیح این فرایند کمک کند.
هر سلول در بدن دارای ساختارهای متعددی به نام آنتی ژن است که مانند آنتن عمل می کند. یکی از این آنتی ژن ها که اغلب در سطح گلبول های قرمز خون وجود دارد فاکتور Rh است.
اکثر افراد فاکتور Rh را به ارث می برند (و گروه خونی آن ها مثبت می شود)، برخی افراد فاقد این فاکتور هستند ( گروه خونی آن ها منفی است). مثبت یا منفی بودن Rh در حالت عادی خیلی مهم نیست، مگر در دوران بارداری.
اگر در دوران بارداری گروه خون مادر منفی ولی Rh جنین مثبت باشد (که فاکتور Rh را از پدر با گروه خونی مثبت به ارث برده است)، سلول های قرمز خون مادر با نوزاد مطابقت پیدا نمی کند. در صورت ورود سلول های خونی Rh مثبت به جریان خون مادر، ممکن است سیستم ایمنی بدن او فاکتور Rh را “بیگانه” بداند و در یک واکنش ایمنی طبیعی، شروع به تولید پادتن برای حمله به این عامل خارجی کند. این فرایند ناسازگاری Rh نامیده می شود.
آزمایش Rh خون در بارداری
چه کسانی باید آزمایش فاکتور Rh انجام دهند
همه زنان باردار معمولاً در طی اولین ویزیت های بارداری به منظور تعیین گروه خونی آزمایش فاکتور Rh را انجام می دهند.
در صورتی که Rh مادر مثبت باشد
اگر گروه خونی مادر مثبت باشد، همان طور که 85 درصد از جمعیت جامعه این گونه هستند، با مثبت یا منفی بودن Rh جنین، هیچ آنتی ژن خارجی بر روی گلبول های قرمز او که باعث شود سیستم ایمنی بدن مادر به آن حمله کند وجود نخواهد داشت، در نتیجه جای هیچ نگرانی نیست .
در صورتی که Rh مادر منفی باشد
اگر گروه خونی مادر منفی باشد، پدر نیز برای تعیین مثبت یا منفی بودن Rh آزمایش می شود. اگر معلوم شود گروه خونی مرد منفی است، Rh جنین نیز قطعا منفی خواهد بود (از آن جا که پدر و مادر با گروه خونی منفی نمی توانند یک کودک با گروه خونی مثبت داشته باشند)، پس بدن مادر جنین را بیگانه نمی داند.
آزمایش Rh خون در بارداری
اگر گروه خونی پدر مثبت باشد، به احتمال زیاد فرزند فاکتور Rh مثبت را از او به ارث می برد و باعث ایجاد ناسازگاری بین مادر و جنین می شود و بدن آن ها به تقابل با هم می پردازد. این ناسازگاری معمولاً در بارداری اول مشکلی ایجاد نمی کند، زیرا هنوز آنتی بادی هایی برای فاکتور Rh نوزاد وجود ندارد. با این وجود هنگامی که سیستم ایمنی بدن مادر به طور طبیعی در اولین بارداری یا زایمان (یا سقط جنین) شروع به تولید آنتی بادی کند، این پادتن ها در بدن او باقی می مانند.
این مسئله فقط در صورت بارداری دوباره مادر با جنین با گروه خونی مثبت نگرانی ایجاد می کند. این پادتن ها در حاملگی بعدی، می توانند به طور بالقوه از جفت مادر عبور کرده، به گردش خون جنین وارد شده و به گلبول های قرمز جنین حمله کنند و باعث کم خونی بسیار خفیف (در صورت کم بودن آنتی بادی مادر) یا عواقب جبران ناپذیری بر جنین در بارداری دوم به بعد شوند.
[…] آزمایش Rh خون در بارداری […]