مزایا و معایب خوردن جگر در بارداری
چرا زنان باردار باید از مصرف زیاد جگر خودداری کنند؟
ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است، به این معنی که از طریق ادرار از بدن دفع نمی شود. از آن جا که این ویتامین در بدن ذخیره می شود، افزایش سطوح بالقوه آن می تواند برای سلامتی مضر باشد.
مصرف بیش از حد ویتامین A از طریق غذاها و مکمل ها، برای بدن سمی است. مقدار زیاد این ویتامین برای زنان باردار بسیار خطرناک است، چون سطوح سمی می تواند منجر به نقایص جدی هنگام تولد شود.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) به منظور کمک به پزشکان و مادران باردار، روزانه 10.000 واحد بین المللی (IU) ویتامین A پیش ساخته (رتینول) را به عنوان بالاترین مقدار مجاز برای مصرف منظم جگر تعیین کرد.
البته محدودیت ایمنی 10000 IU ویتامین A، برای زنانی در نظر گرفته شده که به طور منظم این ویتامین را دریافت می کنند. در واقع از آن جا که ویتامین A در بدن ذخیره می شود، این محدودیت بر اساس ایمنی مصرف روزانه است.
در صورتی که روزانه به طور منظم فقط 3000 IU ویتامین A دریافت می کنید، مصرف 12،000 IU از این ویتامین برای 1 روز در هفته ایمن خواهد بود.
28 گرم جگر گاو حاوی تقریبا 10،571 IU ویتامین A است، که از حد مجاز توصیه شده کمی بیشتر است.
به یاد داشته باشید، محدودیت ایمنی برای دریافت ویتامین A، به صورت منظم و روزانه برآورد می شود. بنابراین اگرچه 28 گرم جگر بیش از حد مجاز نیاز روزانه به ویتامین A است، مصرف تکه های کوچک آن به مقدار کم مشکلی ایجاد نمی کند، به ویژه اگر سطح ویتامین A بدن کمی پایین باشد.
مزایا و معایب جگر در بارداری
مزایای جگر برای زنان باردار
جگر تنها سرشار از ویتامین A نیست، بلکه مرکز ذخیره سازی انواع مواد مغذی است که بدن از آن به عنوان یک منبع تغذیه استفاده می کند.
جگر منبع عالی ویتامین ها و مواد معدنی، از جمله ویتامین ، B2 فولات، B12، آهن و مس است. هر 100 گرم جگر بیش از 3000 درصد از نیاز روزانه بدن به ویتامین B12 را تامین می کند.
در دوران بارداری نیاز بدن به همه این مواد مغذی افزایش می یابد و تنها چند لقمه جگر، به دلیل محتوای بالای ویتامین A (در مقادیر ایمن)، B2، فولات و B12 ، نیازهای روزانه مادران باردار را تامین می کند.
آیا می توان جگر را در هر سه ماهه بارداری مصرف کرد؟
مواد مغذی موجود در جگر در تمام مراحل بارداری مورد نیاز است. با این حال دریافت بیش از حد ویتامین A، در اوایل و سه ماهه اول حاملگی نگران کننده است.
ویتامین A بیش از حد در اوایل بارداری، که رشد جنینی سریع است و ساختارهای بدن جنین شروع به شکل گیری می کند، با خطر نقایص جدی هنگام تولد همراه است.
مصرف زیاد ویتامین A در طول سه ماهه اول بارداری، باعث ناهنجاری های سیستم عصبی و قلبی جنین می شود. در مقابل ویتامین و مواد معدنی موجود در جگر در طول سه ماهه دوم و سوم حاملگی فواید بسیاری برای مادر و جنین دارد. ویتامین B و آهن جگر به افزایش حجم خون مادر کمک می کند.
آیا مصرف روغن جگر یا مکمل جگر در دوران بارداری بی خطر است؟
روغن جگر بیشتر به عنوان روغن جگر ماهی یافت می شود. توجه داشته باشید که روغن جگر ماهی با روغن ماهی متفاوت است، زیرا تنها از جگر ماهی تهیه می شود.
روغن جگر سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است، که برای بدن و مغز فواید بسیار دارد. اما مکمل روغن جگر ماهی منجر به جذب بالای ویتامین A می شود.
به دلیل محتوای بالای ویتامین A در چنین فرآورده هایی، سازمان بهداشت ملی (انگلستان) به زنان توصیه می کند که از مصرف روغن جگر در دوران بارداری اجتناب کنند.
مزایا و معایب جگر در بارداری
به همین ترتیب، سازمان بهداشت کانادا به زنان باردار توصیه می کند که در صورت مصرف مولتی ویتامین از روغن جگر اجتناب کنند، تا از دریافت ویتامین A بیش از حد جلوگیری کنند.
مکمل های تغذیه ای در ایالات متحده توسط دولت تنظیم نمی شود، به این معنی که برچسب محصول ممکن است محتوای ویتامین A را به درستی نشان ندهد.
برای ایمنی بیشتر در دوران بارداری، از مصرف مکمل روغن جگر یا تنتور (عصاره غلیظ) که در داروخانه ها یافت می شود اجتناب کنید، مگر اینکه پزشک آن را تجویز کند.
خلاصه مطلب
اگر در دوران بارداری کمی جگر بدون اطلاع از خطرات آن مصرف کردید، نگران نشوید. مصرف جگر به مقدار کم معمولا مشکلی ایجاد نمی کند.
مصرف گاه به گاه جگر به معنای دریافت بیش از حد ویتامین A نخواهد بود. به خاطر داشته باشید، محدودیت ایمنی ویتامین A مربوط به بیشترین مقدار مصرف روزانه است. اگر جگر در حد اعتدال مصرف شود، می تواند بخشی از رژیم غذایی سالم بارداری باقی بماند.
در صورتی که بیش از حد متوسط جگر مصرف کردید، بهترین کار این است که میزان ویتامین A دریافتی خود را کاهش دهید. با خود صادق باشید و در مورد مصرف جگر در مراجعات با پزشک صحبت کنید، ولی مطمئن باشید که مقادیر متوسط جگر برای شما و جنین نه تنها بی خطر، بلکه مفید است.
به طور کلی مصرف جگر در دوران بارداری حتی در بین سازمان های ملی بهداشت، یک موضوع بحث برانگیز است.
اگرچه جگر منبع غنی از ویتامین B ، آهن و مس است، ولی محتوای بالای ویتامین A آن می تواند مضر باشد. بهتر است از روغن جگر در دوران بارداری پرهیز کنید. با مصرف گاه به گاه و اندک جگر همچنین خود را از خطر مسمومیت با ویتامین A مصون دارید.