غربالگری برای خطر زایمان زودرس
دو روش غربالگری برای تشخیص خطر یا احتمال ابتلا به زایمان زودرس وجود دارد. هر دو گزینه فقط برای زنان پر خطر توصیه می شود، زیرا نتایج آزمایش مثبت پیش بینی کننده دقیق زایمان زود هنگام نیست، اگرچه نتایج منفی می تواند از مداخلات غیر ضروری و اضطراب بی مورد جلوگیری کند.
– فیبرونکتین جنینی (FFN): این آزمایش پروتئینی که در مایع آمنیوتیک توسط جنین تولید شده را تشخیص می دهد. در حالی که این پروتئین به طور معمول در ترشحات دهانه رحم و واژن قبل از هفته 20 بارداری یافت می شود، پس از 20 هفته وجود سطح مشخصی از آن نشان دهنده آسیب التهابی جفت است و یک شاخص اولیه برای زایمان به حساب می آید. طبق برخی پژوهش ها نتیجه منفی این آزمایش در پیش بینی زایمان زودرس دقیق تر از نتیجه مثبت است، بنابراین اگر تست FFN منفی باشد، خطر زایمان زودرس و احتمال ختم بارداری تا چند هفته آینده بسیار بعید خواهد بود.
در صورت مثبت بودن نتیجه FFN، پزشک به احتمال زیاد اقدامات لازم را برای جلوگیری از زایمان زودرس انجام می دهد و در صورت لزوم برای بلوغ سریع تر ریه های جنین دارو تجویز می کند.
– اندازه گیری طول دهانه رحم: پزشک از طریق سونوگرافی، طول دهانه رحم مادر را اندازه گیری می کند. در صورت مشاهده اتساع دهانه رحم و کوتاهی طول آن، برای جلوگیری از زایمان زودرس اقداماتی مانند استراحت مطلق یا بستن دهانه رحم (سرکلاژ) انجام می شود. با این حال برخی پژوهش ها اثر سرکلاژ در پیشگیری از زایمان زودرس را رد کرده است، بنابراین قبل از انجام این عمل با پزشک خود مشورت کنید.
تشخیص زایمان زودرس
نحوه تشخیص زایمان زودرس
تقریباً 80 درصد زنانی که علائم زایمان زودرس دارند، زایمان نمی کنند. بهتر است همه مادران باردار با علائم زایمان زودرس آشنا باشند، زیرا هرچه زایمان زودتر تشخیص داده شود، درمان به موقع انجام خواهد شد. در صورت تجربه علائم زیز، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
– انقباضات منظم: یعنی انقباضاتی که هر 10 دقیقه 1 بار (یا بیشتر) اتفاق بیفتد و با تغییر وضعیت فروکش نکند (در این شرایط سعی کنید به پهلو دراز بکشید). انقباضات واقعی را نباید با انقباضات براکستون هیکس یا کاذب اشتباه بگیرید، این انقباضات تمرینی جای نگرانی ندارند (آن ها نامنظم هستند، با تغییر موقعیت شدت نمی گیرند و متوقف می شوند). اگر از تشخیص خود مطمئن نیستید، با پزشک تماس بگیرید.
– تغییر در ترشحات واژن: تغییر در ترشحات واژن یا خونریزی واژینال از علائم هشدار دهنده زایمان زودرس است.
– نشت مایعات از واژن: افزایش ترشحات واژن یا نشت مایعات می تواند نشانه پارگی کیسه آب باشد. اگر متوجه شدید مایع خارج شده زرد رنگ است و بوی آمونیاک می دهد، احتمالا ادرار است. در غیر این صورت مایع آمنیوتیک است.
– گرفتگی های درد قاعدگی: گرفتگی و انقباض عضلانی شدید که در قسمت پایین شکم یا کمر احساس می شود، می تواند نشانه زایمان باشد.
– کمردرد: احساس درد مکرر و خفیف در ناحیه پشت می تواند نشانه زایمان باشد.
تشخیص زایمان زودرس
– افزایش فشار در ناحیه لگن: در صورت احساس فشار قابل توجه در ناحیه لگن، با پزشک خود تماس بگیرید.
به خاطر داشته باشید که ممکن است برخی یا همه این علائم را داشته باشید و در معرض زایمان نباشید (بیشتر زنان باردار در برخی موارد دچار درد و فشار لگن یا کمردرد می شوند). تنها پزشک می تواند تشخیص قطعی بدهد، بنابراین خیلی سریع با او تماس بگیرید. همیشه باید جانب احتیاط را رعایت کرد.