هایپر پرولاکتینمی و باروری

هایپروپرولاکتینمی چیست؟

هایپروپرولاکتینمی زمانی است که مقدار زیادی پرولاکتین در خون فرد وجود داشته باشد. پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز مغز تولید می شود. در زنان، پرولاکتین دوره های ماهانه را تنظیم می کند و به رشد سینه ها و تولید شیر کمک می کند.

مقدار بالای پرولاکتین باعث کاهش استروژن و تداخل در تخمک گذاری می شود و سبب دوره های نامنظم یا پریود نشدن و تأثیر بر باروری می شود. همچنین به تراکم استخوان منجر می شود و باعث می شود خانم هایی که باردار نیستند، سینه هایشان شیر تولید کنند.

چه عواملی باعث هایپر پرولاکتینمی می شود؟

بعضی اوقات علت هایپر پرولاکتینمی ناشناخته است. اما دلایل دیگر عبارتند از:

تومور غیر سرطانی در غده هیپوفیز که باعث تولید پرولاکتین بالایی می شود. این مساله برای 50 تا 60 درصد از زنان مبتلا به هایپروپرولاکتینمی رخ می دهد. (در موارد بسیار نادر ، تومور ممکن است سرطانی باشد.)

سلولهای بیش از حد فعال در غده هیپوفیز

کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)

برخی داروها برای شرایطی از جمله افسردگی و فشار خون بالا

آسیب در ناحیه قفسه سینه (به عنوان مثال از زونا یا زخم های جراحی)

هایپر پرولاکتینمی

علائم و نشانه های هایپر پرولاکتینمی چیست؟

برخی از خانمها هیچ علامتی ندارند، اما برخی دیگر ممکن است؛ دارای نشانه های زیر باشند:

دوره های نامنظم یا عدم پریود شدن

ناباروری

تولید شیر مادر در حالی که باردار یا شیرده نیستید

خشکی واژن

گرگرفتگی

تراکم استخوان پایین

چگونه هیپرپرولاکتینمی تشخیص داده می شود؟

آزمایش خون می تواند نشان دهد که سطح پرولاکتین شما بالاتر از حد طبیعی است یا خیر. اگر روی خط مرزی باشد، ممکن است پزشک دوبار آزمایش را تکرار کند تا مطمئن شود. همچنین شاید پزشک معاینه بدنی به شما بدهد و MRI تجویز کند تا از مغز شما تصویری بگیرد.

درمان هیپرپرولاکتینمی چیست؟

اگر علائم خفیفی دارید یا بدون علائم هستید، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اما اگر علائم شما را آزار می دهد یا در باردار شدن مشکل دارید، به پزشک خود بگویید.

اولین خط درمانی برای هایپر پرولاکتینمی معمولاً بروموکریپتین یا کابرگولین است، دو دارو معروف به آگونیست های دوپامین که باعث کاهش سطح پرولاکتین، کوچک شدن تومورهای هیپوفیز و بازگرداندن تخمک گذاری و باروری می شوند.

تجویز بروموکریپتین دارای سابقه طولانی و ایمنی است. این ماده برای ایجاد نقایص هنگام تولد خطر بسیار کمی دارد و برای خانمهایی که تمایل به بارداری دارند، توصیه می شود. ممکن است لازم باشد قبل از بارداری، چند ماه آن را مصرف کنید تا پرولاکتین شما را به حد طبیعی کاهش دهد. اما وقتی که سطح پرولاکتین در بدن شما در حد طبیعی قرار بگیرد، تخمک گذاری بهبود پیدا می کند و عادت ماهانه می شوید.

کابرگولین یک داروی جدیدتر است و تا زمانی که بروموکریپتین تجویز نشده است، توصیه نمی شود، اما به نظر نمی رسد اگر در اولین ماه بارداری نیز مصرف شود، باعث نقص هنگام تولد شود. کابرگولین به همان روش مانند بروموکریپتین کار می کند و به طور کلی برای کاهش سطح پرولاکتین مؤثرتر است. معمولاً برای افرادی که به بروموکریپتین پاسخ نمی دهند یا عوارض جانبی بروموکریپتین را نشان نمی دهند، تجویز می شود.

وقتی برای بارداری تصمیم گرفتید و به این مشکل دچار بودید، با توجه به وضعیت شما داروی مناسب تجویز می شود؛ اگر پس از چند ماه تخمک گذاری ایجاد نشود، پزشک معالج داروی دیگری را توصیه می کند.

درمان هیپرپرولاکتینمی چه مدت طول می کشد؟

پزشک شما دارو را با دوز کم شروع کرده و در صورت لزوم آن را به تدریج افزایش می دهد. سطح پرولاکتین شما باید دو تا سه هفته پس از آغاز درمان شروع به کاهش کند.

با مصرف بروموکریپتین، قرص ها را به صورت خوراکی یا واژینال روزانه یک یا دو بار مصرف می کنید تا باردار شوید. اگر کابرگولین تجویز شده، قرص ها را یک بار یا دو بار در هفته مصرف می کنید تا باردار شوید.

در صورت نیاز می توانید از هر دو دارو با خیال راحت استفاده کنید. اما هنگامی که مصرف دارو را متوقف کردید، ممکن است هیپروپرولاکتینمی بازگردد. به عنوان یک احتیاط اضافی، اگر متوجه شوید که باردار هستید، ممکن است پزشک شما را از مصرف بروموکریپتین یا کابرگولین منع کند.

شانس باردار شدن پس از درمان چقدر است؟

سطح پرولاکتین در حدود 90 درصد از زنانی که بروموکریپتین یا کابرگولین مصرف می کنند به حالت عادی باز می گردد. 85 درصد زنانی که این داروها را مصرف می کنند تخمک گذاری می کنند و از کسانی که تخمک گذاری می کنند 70 تا 80 درصد باردار می شوند. (این دامنه به دلیل سایر عوامل مؤثر در بارداری از سن شما تا کیفیت اسپرم همسر شما ناشی می شود.)

بروموکریپتین و کابرگولین خطر ابتلا به دوقلو یا بیشتر را افزایش نمی دهد.

اگر با استفاده از داروهای گفته شده و سطح طبیعی پرولاکتین تخمک گذاری نکنید، ممکن است داروهای باروری مانند کلومیفن سیترات یا گنادوتروپینها به روند درمانی شما اضافه شوند.