در واقع نمودار رشد نوزاد ، یک تصویر کلی از چگونگی رشد فیزیکی نوزاد در اختیار ما قرار می دهد. با مقایسه ی وزن، قد و اندازه ی دور سر نوزاد با نوزادان هم سن و هم جنس او و همچنین با مقایسه ی این مقادیر با مقادیری که در بررسی های قبلی از نوزاد شما به دست آمده اند، می توان از سلامت و رشد طبیعی نوزاد ، اطمینان حاصل نمود.
البته نباید نسبت به اعداد و ارقامی که در نمودار رشد نوزاد ثبت می شوند، حساسیت زیادی نشان داد. اگرچه نمودار های رشد امروزی نسبت به نمودار های قدیمی پیشرفت چشمگیری کرده اند، اما نمی توان براساس این نمودارها در مورد نحوه ی رشد نوزاد، تصمیم گیری کرد. مهمترین نکته این است که نوزاد باید در طول زمان، با نرخ مناسب و به صورت یکنواخت رشد کند و رسیدن به ارقام و اعداد جادویی در نمودار رشد، اهمیت زیادی ندارد.
تا دو سالگی قد و وزن نوزاد شیرخوار در حالت دراز کش و پس از دو سالگی در حالت ایستاده اندازه گیری می شود. اندازه ی طول قد و دور سر نوزاد بر حسب سانتی متر و وزن او بر اساس کیلوگرم در نمودار رشد ثبت می شود. در این نمودارها از معیاری به نام صدک استفاده می شود که معیاری برای مقایسه نوزاد با نوزادان هم سن او است.
صدک در نمودار رشد چه مفهومی دارد؟
بهتر است با یک مثال توضیح دهیم تا بهتر متوجه شوید. اگر وزن دختر سه ماهه ی شما در صدک 40 باشد، به این معنی است که 40 درصد از دخترانی که هم سن دختر شما هستند، وزنی برابر یا کم تر از وزن دختر شما دارند و 60 درصد از آن ها وزن بیشتری از وزن دختر شما دارند.
هر چه شماره ی صدک بیشتر باشد، به این معنی است که نوزاد شما در مقایسه با نوزادان هم سن خودش، جثه ی بزرگ تری دارد. اگر قد نوزاد شما در صدک 50 قرار گیرد، به این معنی است که قد نوزاد شما درست در نیمه قرار گرفته و تعداد نوزادان قد بلندتر از او برابر با تعداد نوزادان قد کوتاه تر از او است.
آیا قرار گرفتن در صدک 25، به معنی کوچک ماندن جثه ی نوزاد است؟
صدک در نمودار رشد، مانند نمره در مدرسه نیست و صدک پایین به معنی این نیست که در رشد نوزاد اختلالی وجود دارد.
به عنوان مثال اگر هر دو والدین نوزاد، قد کوتاه تری از حد طبیعی داشته باشند، قد نوزاد نیز همانند والدین خود خواهد شد و اگر چنین نوزادی به صورت ثابت در صدک 10 به رشد خود ادامه دهد، کاملا طبیعی است. در واقع چگونگی رشد نوزاد است که دارای اهمیت است نه میزان رشد او.
نوزادان معمولا به صورت جهشی رشد می کنند و ممکن است وزن و قد آن ها به یک باره افزایش یابد، در برخی ماه ها هم ممکن است رشد کندتری داشته باشند. اگرچه پزشک یا مراقب بهداشت نوزاد به نقاط بیشینه و کمینه در نمودار رشد توجه می کند، اما تمرکز آن ها بیشتر به الگوی کلی رشد خواهد بود.